AİHM’den yayın yasağı ve dokunulmazlıkların kaldırılması kararı

HABER MERKEZİ – AİHM, 17-25 Aralık soruşturmasıyla ilgili medyaya yayın yasağını ve 2016’daki anayasa değişikliği ile milletvekillerinin dokunulmazlıklarının kaldırılmasını “ifade özgürlüğü ihlali” olarak tanımlayan iki ayrı karar açıkladı.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Türkiye’den ifade özgürlüğüne yönelik yapılan başvurularla ilgili iki ayrı karar açıkladı, ikisinde de ‘ihlal’ olduğunu saptadı.

AİHM, TBMM’nin 17-25 Aralık soruşturmasıyla ilgili çalışmalarına getirilen yayın yasağının “ifade özgürlüğü ihlali” olduğuna hükmetti.

DW Türkçe’den Kayhan Karaca’nın haberine göre mahkeme, gazeteci Banu Güven ile hukukçular Yaman Akdeniz ve Kerem Altıparmak tarafından yayın yasağına karşı açılan ortak davada kararını bugün açıkladı.

Banu Güven’i, gazeteci kimliği nedeniyle, yayın yasağı konusunda “mağdur” olarak tanımlayan AİHM, toplumsal bir konuyla ilgili yayın yasağını, “toplumu aydınlatma misyonu olan gazetecileri caydırıcı bir önlem” olarak değerlendirdi.

Söz konusu yasağı “kısıtlayıcı ve gelecekte her türlü haberin yayılması ve yayınlanmasını yasaklamayı hedefleyen bir önlem” olarak tanımlayan AİHM, yasağın davacı Banu Güven’in ifade özgürlüğü üzerinde “ciddi yansımaları” olduğuna kanaat getirdi.

Yasağın, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) ifade özgürlüğünü düzenleyen 10’uncu maddesi temelinde “yasal dayanağı” olmadığını da belirten AİHM, bu tespitlerden yola çıkarak Banu Güven’in ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmetti.

17/25 Aralık'tan sonra dört bakan hakk yolsuzluk rüşvet iddiaları için Meclis Araştırma Komisyonu kurulmuş, ama haberini yapmak yasaklanmıştı. AİHM başvurum üzerine bunun hak ihlali olduğuna karar verdi! Basın özgürlüğü kazandı. @cyberrights ve @KeremALTIPARMAK teşekkürler! https://t.co/ArIhMIq522

— Banu Guven (@banuguven) May 4, 2021

Karar gereği Ankara, Banu Güven’e mahkeme masrafı olarak bin 500 euro ödeyecek.

AİHM, buna karşılık, Yaman Akdeniz ve Kerem Altıparmak’ın “yasak kararından dolaylı biçimde etkilenmelerinin” bu davada AİHS açısından “mağdur” kabul edilmeleri için yeterli olmadığını belirtti.

17-25 Aralık süreci sonrası istifa eden ya da görevden alınan bakanları araştırmak üzere Meclis bünyesinde Mayıs 2014’te bir komisyon kurulmuş, Ankara Başsavcılığı, TBMM Başkanlığı’nın başvurusu üzerine “soruşturmanın sağlıklı yürümesi, masumiyet karinesinin ihlal edilmemesi ve soruşturmanın gizliliğini” gerekçe göstererek, komisyonla ilgili haberlere 21 Kasım 2014 tarihinde yayın yasağı getirmişti.

HDP’li Kerestecioğlu’nun dokunulmazlığı

Öte yandan, AİHM, milletvekili dokunulmazlıklarının kaldırılmasını öngören 20 Mayıs 2016 tarihli anayasa değişikliğinin AİHS’nin ifade özgürlüğü maddesi kapsamına girdiğine dair bir başka karara daha imza attı.

Mahkeme, dokunulmazlığı kaldırılan HDP milletvekillerinden Filiz Kerestecioğlu’nun ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmetti.

Selahattin Demirtaş davası kararındaki hükümleri hatırlatan AİHM, anayasa değişikliğinin “parlamenterlerin siyasal planda ifade özgürlüğünü sınırlamayı hedeflediğini” yineledi.

AİHM, HDP Milletvekili Filiz Kerestecioğlu’nun anayasa değişikliği ile dokunulmazlığının kaldırılmasının, kendi başına, AİHS’nin 10’uncu maddesiyle güvence altına alınmış ifade özgürlüğüne müdahale olduğuna hükmetti.

1’e karşı 6 oyla alınan karara sadece yargıç Saadet Yüksel karşı çıktı.

Bugün,dokunulmazlığımın kaldırılmasına ilişkin başvuruma AİHM https://t.co/WKPHjdnC54’den ihlal verdi. Sevgili avukatlarım Ayşe Akkaya,Gülşah Kaya ve uzaklardan bile yetişen Ayşe Bingöl’e çok teşekkürler. İyi ki kadın avukatlar var.İyi ki emeğimizi görünür kılan dayanışmamız var.

— Filiz Kerestecioğlu (@FilizKer) May 4, 2021

Ankara, karar gereği Filiz Kerestecioğlu’na 5 bin euro manevi tazminat ve 4 bin euro mahkeme masrafı ödeyecek.

Her iki karara olası itiraz için tarafların üç aylık süresi bulunuyor.