Kasım Süleymani suikastı: Neler oluyor, kim ne diyor?

HABER MERKEZİ – İran Devrim Muhafızları’na bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’nin 3 Ocak’ta ABD tarafından düzenlenen bir suikast sonucunda öldürülmesinin ardından karşılıklı olarak ‘intikam’ ve ‘tehdit’ sesleri yükselmeye devam ediyor. İran, ABD ile imzalanan nükleer anlaşmadan çekildiğini açıkladı. Suikastın ardından yaşananları, yapılan açıklamaları ve kimi değerlendirmeleri canlı sayfamızdan aktarıyoruz.

12:37 | Süleymani için Tahran’da cenaze töreni

İran Devrim Muhafızları Ordusu’na bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani için başkent Tahran’da cenaze töreni düzenlendi.

Törene İran dini lideri Ali Hamaney, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile Süleymani’nin yerine getirilen Tuğgeneral İsmail Gaani, Devrim Muhafızları Ordusu Genel Komutanı Hüseyin Selami ve İran Meclis Başkanı Ali Laricani katıldı.

İnkılab Meydanı’ndaki cenaze törenine çok sayıda vatandaş da katıldı.

Süleymani’nin cenazesi İran İslam Devrimi’nin temellerinin atıldığı Kum kentlerinde yapılacak törenlerin ardından doğum yeri olan Kirman’a getirilecek ve 7 Ocak günü düzenlenecek cenaze töreni ile toprağa verilecek.

11:53 | Britanya, Almanya ve Fransa’dan İran’a çağrı

Britanya, Almanya ve Fransa’da oluşan ‘E3‘ grubu ülkeler, İran’ı herhangi bir şiddet eyleminden kaçınmaya ve 2015 yılındaki nükleer anlaşmada ortaya konulan sınırlamalara riayet etmeye çağırdı.

Üç ülke, Irak ve İran’daki gerilimi azaltmanın önemini vurgulayarak, IŞİD ile mücadele konusundaki kararlılıklarını yeniden teyit etti.

Açıklamada, Iraklı yetkililer, koalisyona gerekli desteği sağlamaya devam etmeye çağrıldı. Ayrıca açıklamada, gerginliğin azaltılmasına ve bölgede istikrarın yeniden tesis edilmesine katkıda bulunmak için tüm taraflarla görüşmelere devam etmeye hazır oldukları da ifade edildi.

İran dün yaptığı açıklamada nükleer anlaşmanın şartlarına uymayacağını ve uranyum zenginleştirmesini artık kısıtlamayacağını dile getirmişti.

11:39 | Hamaney’in askeri danışmanı: ABD’nin askeri tesislerini hedef alacağız

İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in askeri danışmanı Hüseyin Dehghan, Kasım Süleymani’nin öldürülmesi sonrası ABD’ye “kesinlikle askeri bir karşılık vereceklerini ve askeri tesisleri hedef alacaklarını” söyledi.

BBC Türkçe’nin aktardığına göre CNN’e konuşan Dehghan, ABD’ye bölgede İran’la bağlantısı olan milis güçleri aracılığıyla değil, doğrudan kendilerinin karşılık vereceklerini ve acele etmeyeceklerini belirterek şunları söyledi:

“Savaşı Amerika başlattı. Bu nedenle yaptıklarına denk bir karşılığı kabul etmeliler. ABD bize doğrudan saldırdı, biz de aynı şekilde karşılık vereceğiz. Bu süreci sona erdirecek tek, bize vurdukları darbeye denk bir darbe almaları. ABD bundan sonra yeni bir döngü peşinde olmamalı.”

Deghan, mülakatta ABD Başkanı Donald Trump’ın aralarında İran’da kültürel açıdan büyük öneme sahip yerlerin de bulunduğu 52 hedef belirledikleri yönündeki tehdidi için ise şöyle konuştu:

“Bu tweetler gülünç ve saçma. O, 52 diyorsa biz de 300 diyoruz. Bunların hepsi bizim için ulaşılabilir. Hiçbir Amerikan askeri personeli, hiçbir Amerikan siyasi merkezi, hiçbir Amerikan askeri üssü ve hiçbir Amerikan gemisi güvende olmaz. Trump uluslararası hukuku bilmiyor. BM kararlarını tanımıyor. O, gerçek bir gangster ve kumarbaz.”

11:19 | Çavuşoğlu: ABD-İran gerginliğinin azaltılması için çaba sarf ediyoruz

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, 2019 yılına ilişkin dış politika değerlendirme toplantısı düzenledi

Çavuşoğlu, İranlı general Kasım Süleymani’nin öldürülmesiyle ilgili “Bölgemizin barış ve istikrarına ciddi bir risk oluşturdu, tehdit oluşturdu. ABD-İran gerginliğinin diplomasi yoluyla azaltılması için yoğun çaba sarf ediyoruz” dedi.

Çavuşoğlu, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih ve Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani ile telefonda görüştüğünü, Britanya Başbakanı Boris Johnson ile Almanya Başbakanı Angela Merkel gibi diğer liderlerle de gelecek günlerde görüşeceğini belirterek, şöyle devam etti:

“Bildiğiniz gibi Çarşamba günü de (Rusya Devlet Başkanı) Putin İstanbul’a geliyor. Putin ile bu konuları Sayın Cumhurbaşkanımız bizzat ele alacak.

“Özellikle burada hepimizin ortak endişesi Irak’ın diğer ülkeler için, üçüncü ülkeler için bir çatışma alanına dönüşmemesi. Bu Irak için ve bölgemiz için çok ciddi bir risktir.

“Irak’la da temaslarımız devam ediyor. Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih’in de aynı endişeler içinde telefon görüşmesinde gördük. Dolayısıyla bu şiddet sarmalının azaltılması için biraz önce de söylediğim gibi biz üzerimize düşeni yapmaya devam edeceğiz.”

09:40 | Trump’tan Irak’a: Daha önce görmedikleri ağır yaptırımlar uygularız

ABD Başkanı Donald Trump, Irak Parlamentosu’nun ABD güçlerinin ülkeden çıkmasını talep eden kararına tepki gösterdi.

Gazetecilerin sorularını yanıtlayan Trump, “Orada devasa ölçüde pahalı bir üs inşa ettik. Milyarlarca dolara mal oldu. Benden çok önce yapılmıştı. Harcamalarımız için geri ödeme yapmadıkları sürece çıkmayacağız” dedi.

Irak’ı tehdit eden Trump, “Ülkeden çıkmamızı isterlerse ve bunu dostça yapmazlarsa onlara daha önce hiç görmedikleri ağır yaptırımlar uygularız. İran yaptırımları bunların yanında hafif kalır” ifadelerini kullandı.

Dün İran’a ait bazı kültür yapılarının da bulunduğu 52 hedef seçtiklerine ilişkin paylaşımının sorulması üzerine Trump şu yanıtı verdi:

“Onların insanımızı öldürmelerine izin var, insanımıza işkence etmelerine ve sakatlamaların izin var, yol kenarlarına bomba yerleştirip insanımızı öldürmelerine izin var da bizim onların kültürel sahalarına dokunmamıza mı izin yok. Bu böyle olmaz.”

Öte yandan Trump, ABD’nin en başta Irak’a girmesine karşı çıktığını, Irak’a girmenin büyük hata olduğunu ve Irak’ın 11 Eylül saldırılarıyla ilişkili olmadığının ispat edildiğini de belirtti.

09:34 | Erdoğan: Bölgede istikrar bozulduğu anda hepimiz zarar görürüz

AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, CNN Türk-Kanal D ortak yayınında, Kasım Süleymani’nin öldürülmesiyle ilgili değerlendirmelerde bulundu.

Erdoğan” Biz her zaman dış müdahalelere karşı durduk. Bu saldırıyı da bu şekilde değerlendirdik” diye konuştu.

Saldırıdan kısa bir süre önce ABD Başkanı Donald Trump ile telefon görüşmesi yaptığını hatırlatan Erdoğan “Bizim görüşmemizden 4-5 saat sonra oldu. Herhalde hazırlanmıştı, planlanmıştı. Biz de haberi bu noktada alınca şok olduk. Ben Sayın Trump’a özellikle İran’la gerilimin tırmandırılmaması telkininde bulundum.” diye konuştu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan “Türkiye bölgenin sadece istikrar adası değil adeta bölgedeki istikrar temindir. Bu bilinç ile davranıyoruz ve diplomasiyi öne çıkarıyoruz. Bu bölgede istikrar bozulduğu anda İran, Irak, Türkiye… Hepimiz zarar görürüz.” diye devam etti.

09:00 | İran: Nükleer anlaşmadan çekildik

Kasım Süleymani’ye yönelik suikastın ardından İran’dan ABD’ye yönelik bir hamle daha geldi.

İran hükümetinden yapılan yazılı açıklamada, Tahran yönetiminin nükleer anlaşmadaki tüm taahhütleri askıya aldığı belirtildi.

Euronews’de yer alan habere göre İran bundan sonra uranyum zenginleştirme, depolama, araştırma ve geliştirmeyle ilgili hiçbir taahhüde uymayacağını bildirdi.

Açıklamada, İran’ın santrifüj sayısında sınırlamaya gitmeyeceği ve ülkenin, nükleer programı da teknik ihtiyaçlarına göre uygulayacağı ifade edildi.

İran yönetiminin Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı ile çalışmaya devam edeceğini belirtilen açıklamada, yaptırımların kalkması ve menfaatlerin temin edilmesi halinde Tahran yönetiminin anlaşmaya dönmeye hazır olduğu kaydedildi.